SPIS Z NATURY
Przedsiębiorca prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów zobowiązany jest do sporządzenia i wpisania do tej księgi spisu z natury. Podatnicy rozliczający się na ryczałcie, obowiązku sporządzenia remanentu już nie mają (chyba, że wyjątkowo planują zmianę formy opodatkowania w 2024 roku z ryczałtu na zasady ogólne – wtedy warto o spis z natury zadbać).
Spis z natury obejmuje :
– towary handlowe
– materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze
– półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady
Przedsiębiorca sporządzając spis z natury , powinien również uwzględnić w nim towary stanowiące własność podatnika, ale znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza przedsiębiorstwem, a także towary obce będące w jego posiadaniu. Te ostatnie nie podlegają wycenie – wystarczy jedynie ich ilościowe ujęcie w inwentaryzacji ze wskazaniem, czyją stanowią własność.
Spis z natury sporządza się na dzień:
– na dzień 1 stycznia
– na koniec każdego roku podatkowego
– na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego
– w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników
– w razie likwidacji działalności.
– na żądanie naczelnika urzędu skarbowego
Jeżeli rok kalendarzowy jest tożsamy z rokiem podatkowym, nie trzeba sporządzać spisu z natury na dzień 31 grudnia i 1 stycznia- spis sporządzony na koniec roku kalendarzowego jest jednocześnie spisem na początek kolejnego roku.
Czy można sporządzić spis z natury na koniec dowolnego miesiąca i kiedy jest to opłacalne
Tak, podatnicy mają prawo do przeprowadzania spisu z natury także w trakcie roku podatkowego. Spis z natury może być przeprowadzany nawet na koniec każdego miesiąca kalendarzowego. Nie ma obowiązku zawiadamiania o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego. Spis z natury przeprowadzony w trakcie roku może w znaczący sposób wpłynąć na wysokość zaliczki na podatek dochodowy, ponieważ do jej ustalenia bierze się pod uwagę różnicę remanentową. Dzieje się tak np. w przypadku, gdy remanent początkowy jest wysoki, natomiast w trakcie roku nastąpi sprzedaż towarów objętych spisem z natury. Wówczas sporządzając spis z natury można obniżyć zaliczkę na podatek dochodowy już w danym miesiącu, nie czekając do końca roku.
Inna sytuacja ma miejsce wówczas, gdy zwiększyła nam się znacząco wartość spisu z natury. Wysoka wartość remanentu końcowego może wpłynąć na zwiększenie zobowiązania podatkowego, a nawet spowodować wejście w drugi próg podatkowy. W takiej sytuacji warto sporządzić spis z natury wcześniej niż na dzień 31.12, aby przygotować się na ewentualne zobowiązania podatkowe lub dokonać inwestycji ( np. na koniec listopada danego roku)
JEŻELI MASZ WĄTPLIWOŚCI, CZY SPIS Z NATURY W TRAKCIE ROKU JEST DLA TWOJEJ FIRMY KORZYSTNY- SKONTAKTUJ SIĘ Z KSIĘGOWĄ
Dlaczego księgowa nie zrobi spisu z natury
Czasem zdarza się, iż przedsiębiorcy oczekują od księgowej sporządzenia spisu z natury. Jest to możliwe tylko i wyłącznie wówczas, gdy księgowa w siedzibie firmy liczy faktycznie zgormadzony na magazynie towar- czyli uczestniczy w inwentaryzacji. Jak sama nazwa wskazuje, jest to spis z natury, a nie spis z faktur. W spisie z natury ujmuje się to, co faktycznie znajduje się na tzw. stanie . W trakcie takiego spisu często wychodzą rozbieżności, które należy wyjaśnić i odpowiednio zaksięgować. Ponadto ustawodawca obowiązek przeprowadzenia spisu z natury na przedsiębiorcę i to on jest odpowiedzialny za prawidłowe sporządzenie i wycenę spisu z natury. Sporządzenie spisu z natury wyłącznie na podstawie faktur jest błędne i zakłamuje wynik finansowy firmy.
Co musi zawierać spis z natury
– imię i nazwisko właściciela oraz nazwę firmy
– datę sporządzenia spisu
– chronologiczną numeracje pozycji i arkuszy
– informacje o spisywanym towarze: jednostka miary, stwierdzona ilość, cena za jednostkę, wartość (ilość x cena)
– podsumowanie spisu z natury
– obowiązkowo klauzulę „Spis zakończono na pozycji …”
– podpisy osób sporządzających spis i właściciela firmy
W jaki sposób należy dokonać wyceny spisywanych towarów
– towary i materiały wyceniamy po rzeczywistej cenie zakupu lub według cen rynkowych, jeżeli są niższe na dzień dokonywania spisu. Ważne! Podatnicy VAT czynni wyceniają w cenach zakupu netto, a podatnicy nie rozliczający VAT-u, w cenach zakupu brutto.
– jeżeli wyceniamy towar w cenach rynkowych, musimy podać obok rzeczywistą cenę zakupu.
– odpady użytkowe wycenia się według wartości szacunkowej z uwzględnieniem ich przydatności do dalszego użytkowania
– wyroby gotowe, wyceniamy według kosztu ich wytworzenia
Uwaga! Towary częściowo zużyte (np. otwarty szampon, krem itp.) wyceniamy w taki sposób, jakby były nienaruszone.
Wycena spisu z natury
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, wyceny spisu z natury podatnik powinien dokonać najpóźniej w terminie 14 dni od dnia jego zakończenia.